Liwiusz Andronik

Liwiusz Andronik (III wiek p.n.e.), Grek-wyzwoleniec, uważany za jednego z ojców rzymskiej literatury.

Liwiusz Andronik był z pochodzenia Grekiem, wziętym to niewolni podczas wojny z Tarentem i przywiezionym do Rzymu około roku 273 p.n.e. Jako niewolnik trafił najprawdopodobniej do domu senatora (i konsula) Marka Liwiusza Salinatora i został przezeń wyzwolony. Później najprawdopodobniej prowadził szkołę dla młodzieży z najlepszych rzymskich domów.

Jako pierwszy w historii dokonał literackiego przekładu dzieła. Była to Odyseja, którą przełożył na język łaciński i oddał w starym metrum – wierszu saturnijskim (zachowały się niestety tylko fragmenty z tego dzieła, m.in. pierwszy wers inwokacji), starając przystosować ubogi wtedy jeszcze i mało poetycki język łaciński do „wysokich” form literackich.

Inwokacja Odysei w przekładzie Liwiusza Andronika:

"Virum mihi, Camena, insece versutum
(Męża mi śladem, Muzo, wędruj obrotnego)"

W roku 240 p.n.e., z okazji zakończenia I Wojny Punickiej i zorganizowania z tego tytułu wielkich Ludi Romani, na improwizowanej (jako, że nie było wtedy jeszcze stałego teatru) scenie wystawił komedię grecką w przekładzie łacińskim, sięgającą tradycji komedii attyckiej nowej (czyli komedii stricte typologicznej, komedii charakterów- tzw. komedia palliata). Było to "Gladiolus", czyli "Mieczyk", którym pokazał typową dla komedii postać żołnierza-samochwała. Znamy także dwa inne tytuły komedii Andronika – to "Ludius" ("Aktor", być może też Lydius), a także "Verpus" ("Obrzezany", może to być też "Vargus", czyli "Koślawy").

Andronik zajmował się również tragedią. Z zachowanych tytułów jego tragedii możemy wnioskować, że zajmował się głównie cyklem trojańskim, niejako popularnym wśród Rzymian, bowiem odwoływał się on do ich narodowego mitu o założeniu Rzymu. Tytuły prac Andronika to: "Achilles", "Aegisthus", "Aiax mastigophorus", "Equos Troianus", "Hermiona", a także "Danae", "Andromeda", "Ino".

Liwiusz jako pierwszy miał napisać "Carmen Saeculare" (pieśń stuletnia), około roku 207 p.n.e., na ludi saeculares (uroczysty festiwal religijny, podczas którego składano ofiary dla bogów – opiekunów Rzymu). Nastąpiło wtedy odśpiewanie hymnu autorstwa Andronika na cześć bóstw opiekuńczych miasta.

Napisał również "Parthenion" – pieśń religijną ku czci Junony (Juno Regina), przeznaczoną do śpiewania przez 27 dziewic podczas uroczystej procesji błagalnej w intencji odwrócenia od Rzymu groźby ze strony Hannibala (czasy II Wojny Punickiej, prawdopodobnie ok. 204 p.n.e.).

Wyrazem uznania ze strony Rzymu za zasługi Liwiusza Andronika jako pisarza, a także aktora (bowiem Andronik był również i aktorem, oraz prowadził własną trupę teatralną) było przeznaczenie świątyni Minerwy, która znajdowała się na Awentynie, na miejsce powstającego kolegium poetów i aktorów.

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz