

Odenat
Septymiusz Odenat, władca Palmiry, żył w III w. n.e. Był z pochodzenia Arabem. Jego drugą żoną była słynna Zenobia. Nazwisko rodowe Septymiusz wskazuje, że jego rodzina otrzymała obywatelstwo rzymskie za czasów panowania jednego z władców z dynastii Sewerów.
Nie do końca wiadomo, kiedy objął władzę w Palmirze, ale wymieniany jest w inskrypcjach datowanych na 258 rok. Gdy w 260 roku cesarz Walerian został pokonany i schwytany prze Persów, wschodnie prowincje cesarstwa znalazły się na ich łasce i niełasce. Ponieważ perspektywa znalezienia się pod rządami perskimi niezbyt odpowiadała Odenatowi, początkowo starał się zjednać sobie Szapura I, władcę Persów. Kiedy jednak ten odrzucił z pogardą dary od władcy Palmiry, Odenat zdecydował się związać swoje losy z Rzymem, porzucając politykę neutralności, która do tej pory przynosiła Palmirze bogactwo. Jak się okazało później, decyzja ta przysporzyła mu chwały, ale w dalszej perspektywie doprowadziła do zniszczenia Palmiry.
Pierwszym czynem Odenata było zaatakowanie zwycięskich Persów, wracających do domu po złupieniu Antiochii. Nim Persowie zdążyli przebyć Eufrat, zdążył zadać im poważną klęskę. Gdy w następnym roku na Wschodze pojawili się dwaj uzurpatorzy, Odenat bez wahania stanął po stronie Galiena, syna i następcy cesarza Waleriana. Zaatakował i pokonał, po czym skazał na śmierć samozwańca Kwietusa, rezydującego w Emesie. W nagrodę za swoje czyny i lojalność został mianowany zarządcą całego Wschodu, w zasadzie całkowicie samodzielnym i niezależnym od cesarza.
W następnych latach Odenat przeprowadził szereg szybkich i udanych kampanii wojskowych: przeprawił się przez Eufrat i uwolnił od oblężenia Edessę, odzyskał Nisibis oraz Carrhae. Zaatakował nawet samo państwo perskie i dwukrotnie oblegał stolicę Persów, Ktezyfon. Najprawdopodobniej dzięki niemu cesarstwo odzyskało Armenię. Te sukcesy umocniły władzę Rzymu nad Wschodem, niemniej jednak niewątpliwe wydaje się, że ambitny władca starał się w ten sposób doprowadzić także do utworzenia swojego własnego państwa. Jakiekolwiek przyświecały mu cele, starał się pozostawać w dobrych stosunkach z imperium.
Śmierć dosięgła Odenata w 267 roku, podczas przygotowań do wyprawy przeciwko Gotom. Wraz ze swoim najstarszym synem (z pierwszego małżeństwa) został zamordowany przez swojego krewnego, Meoniusza. Nie jest pewne, dlaczego Odenat zginął; nie ma żadnych dowodów, by przypuszczać, że zbrodnię inspirowały polecenia z Rzymu. Bardziej prawdopodobne jest, że za zamachem stała żona władcy, Zenobia, która chciała, by władza w Palmirze przeszła w ręce Wabalata, syna z drugiego małżeństwa (a w rzeczywistości władzę miała sprawować Zenobia, jako że Wabalat był zbyt młody).
Utworzone przez Odenata państwo pod rządami Zenobii, która ogłosiła się cesarzową, zerwało współpracę z Rzymem i zbuntowało się przeciwko cesarstwu. Spowodowało to interwencję cesarza Aureliana, który pokonał armię Palmiry i zdobył miasto w 272 roku, nakładając na nie wielki okup (kiedy jednak w następnym roku doszło do ponownego buntu – w Palmirze cesarzem ogłosił się niejaki Firmus – Aurelian był już bezlitosny: Palmirę zdobyto, splądrowano i zburzono). Sama Zenobia i jej syn zostali zabrani do Rzymu, by uświetnić wjazd triumfalny cesarza (Wabalat jednak zmarł w drodze). Po triumfie Aurelian uwolnił Zenobię i zapewnił jej środki do życia w Rzymie (willa, niewolnicy…), i właśnie tam ambitna kobieta dokonała życia.

Brak komentarzy | Dodaj komentarz |