Antygon I

Antygon I Jednooki był macedońskim wielmożą, jednym z generałów Aleksandra Wielkiego. Żył w latach 382 – 301 p.n.e. W trakcie kampanii przeciwko Persom otrzymał od Aleksandra stanowisko satrapy Frygii. Podczas wojen diadochów był jedną z głównych postaci tego konfliktu. Założył dynastię Antygonidów, ogłaszając się królem w 306 p.n.e. Był wybitnym władcą, znakomitym strategiem, mecenasem sztuki i literatury.

Zarówno o przyczynie kalectwa Antygona, jak i o jego życiu przed wyprawą Aleksandra niewiele wiadomo. W 333 r. p.n.e. został mianowany satrapą Frygii. Gdy Aleksander zmarł w 323 roku, podczas podziału państwa pomiędzy generałów Antygon do posiadanej przez siebie Frygii dodał także Pamfilię i Licję, otrzymane od Perdikkasa, regenta imperium stworzonego przez zmarłego Aleksandra. Szybko jednak doszło do konfliktu z Perdikkasem, gdy Antygon odmówił Eumenesowi (głównemu poplecznikowi regenta) pomocy w zdobyciu prowincji przeznaczonych dla niego. Kiedy Perdikkas ożenił się z Kleopatrą, siostrą Aleksandra, Antygon razem z Antypatrem, Kraterosem i Ptolemeuszem zbuntowali się przeciwko niemu. Co prawda Eumenes pokonał i zabił Kraterosa, lecz sam Perdikkas został zamordowany przez swoich oficerów (w tym Seleukosa, późniejszego twórcy imperium) podczas wyprawy na Egipt, gdzie rządził Ptolemeusz.

Po śmierci Perdikkasa w 321 roku doszło do kolejnego podziału imperium. Nowym regentem został Antypater, a Antygon znalazł się na czele wojsk, walczących z Eumenesem, którego pokonał i zmusił do zamknięcia się w twierdzy Nora w Kapadocji. W 319 roku Antypater zmarł, a jego następcą został Polyperchon. Antygon razem z Ptolemeuszem oraz Kasandrem, synem zmarłego Antypatra, odmówił uznania jego zwierzchnictwa. Następnie ogłosił się władcą całej Azji. Próbował przeciągnąć na swoją stronę Eumenesa, który jednak pozostał wierny rodzinie królewskiej. Eumenesowi udało się uciec z twierdzy Nora, a następnie zgromadził armię i wszedł w koalicję z satrapami wschodnich prowincji. Został jednak pokonany przez Antygona, a następnie zdradziecko mu wydany przez własnych żołnierzy, po czym skazany na śmierć.

Po śmierci Eumenesa Antygon zdobył pozycję najsilniejszego władcy na Wschodzie, tym samym stając się zbyt potężnym, by inni generałowie mogli to tolerować. Antygon zdobył Suzę i jej ogromne skarby, a także Babilon, gdzie rezydował Seleukos. Ten uciekł do Egiptu i razem z Ptolemeuszem, Lizymachem i Kasandrem sprzymierzył się przeciwko Antygonowi. Antygon z kolei sprzymierzył się z Polyperchonem, po czym zaatakował Syrię, znajdującą się pod władzą Ptolemeusza. Oblegał także Tyr przez ponad rok. Później losy wojny nie sprzyjały jednookiemu generałowi – jego syn, Demetriusz, został pokonany przez Ptolemeusza w bitwie pod Gazą w 312, co pozwoliło Seleukosowi na odbicie Babilonu. Antygon zawarł wtedy pokój z Ptolemeuszem, Lizymachem i Kasandrem, kontynuując nadal działania przeciwko Seleukosowi. Obległ nawet Babilon w 309, został jednak pokonany i zmuszony do wycofania się.

Wojna pomiędzy generałami Aleksandra bardzo szybko wybuchła ponownie, gdy Ptolemeusz chciał rozszerzyć swoją władzę na wyspy Morza Egejskiego i Cypr. Demetriusz pokonał flotę egipską w bitwie pod Salaminą, a następnie w 306 roku zdobył Cypr. Wtedy Antygon przyjął tytuł królewski dla siebie i swojego syna. Pozostali współzawodnicy, czyli Kasander, Seleukos, Ptolemeusz i Lizymach, w odpowiedzi na ten czyn także ogłosili się królami. Tym samym Antygon znalazł się w stanie wojny z każdym z nich, gdyż jego państwo graniczyło z pozostałymi królestwami.

Antygon zbudował silną flotę, której dowództwo powierzył Demetriuszowi, i powołał dużą armię, po czym zaatakował Egipt. Silne sztormy sprawiły, że flota nie mogła wspomagać armii lądowej, co zmusiło Antygona do wycofania się. Demetriusz w 305 roku zaatakował wyspę Rodos, jednak nie udało mu się jej zdobyć (inni generałowie przysyłali na nią swoje oddziały). Po ponad rocznym oblężeniu podpisano traktat, na mocy którego Rodos miała pomagać Antygonowi i Demetriuszowi w walce przeciwko każdemu wrogowi z wyjątkiem Ptolemeusza, sprzymierzonego z wyspą.

Po podpisaniu traktatu Antygon kazał Demetriuszowi zaatakować posiadłości Kasandra w Grecji. Kasander został pokonany i poprosił o pokój, lecz Antygon kazał mu, by bezwarunkowo oddał Macedonię w jego władanie. Kasander oczywiście nie przyjął tego żądania, więc Demetriusz zaatakował Tesalię, gdzie stoczono kilka bitew, nie przynoszących jednak żadnego rozwiązania. W tym samym czasie Kasander poprosił swych sojuszników o pomoc. Lizymach zaatakował Anatolię, co zmusiło Demetriusza do wycofania się z Grecji. Dzięki pomocy Kasandra Lizymachowi udało się opanować większą część zachodniej Anatolii, lecz w 301 roku został otoczony przez połączone armie Antygona i Demetriusza niedaleko Ipsos. Początkowo Demetriusz zyskał przewagę, lecz zbyt zapamiętale ścigając przeciwników, wystawił skrzydło swej armii na atak słoni Seleukosa oraz kawalerii. W tym samym czasie pozostałe wojska sprzymierzonych generałów zaatakowały oszczepami główną część armii Antygona, korzystając z faktu, że Demetriusz został odcięty przez kawalerię. Wojska Antygona zaczęły się powoli wycofywać. Jednooki generał próbował zachęcić swych żołnierzy do dalszej walki, lecz zginął, przebity oszczepem, ciśniętym przez jakiegoś anonimowego peltastę, walczącego po stronie koalicji. W tym momencie morale armii załamało się całkowicie, a jedynymi oddziałami, które wyszły z pogromu, były oddziały Demetriusza, któremu udało się wymknąć kawalerii (Następnie wycofał się do Grecji, chcąc uratować to, co możliwe, ze swojego państwa. Ostatecznie zdobył kontrolę nad Macedonią w 294 roku. Jego potomkowie panowali tam aż do bitwy pod Pydną w 168 r. p.n.e., kiedy to ostatni władca z dynastii Antygonidów, Perseusz, został pokonany przez Emiliusza Paulusa).

Po śmierci Antygona jego państwo podzielili między siebie pozostali generałowie – większość terenów zabrali Lizymach i Seleukos. Zwycięzcy nie walczyli między sobą o władzę zwierzchnią, uznając wzajemnie swoje królestwa i ich niezależność. Ze śmiercią Antygona została utracona ostatnia szansa na to, by ponownie zjednoczyć tereny wchodzące w skład imperium Aleksandra Wielkiego.

Użytkownik	Marekczuma
	Dodano: 2010-06-10 Bardzo zawiłe, trzeba się długo wczytywać, ale wcale nie jest złe. Można dużo z tego wynieść, problemem jest nadmiar imion ;] Edytuj

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz