Teognis-Nauki dla arystokraty, Antologia liryki greckiej, oprac. W. Steffen, Wrocław 1955, str. 57, w. 25-30, str. 58, w. 37-46, 48-52 i str. 63, w. 119-124

" Nie zbliżaj się nigdy do podłych
Ludzi, lecz trzymaj się tych, którzy dobrymi się zwą.
Z nimi jedynie popijaj i z nimi zasiadaj do uczty,
Staraj podobać się tym, których potężna jest moc.
Tylko od zacnych nauczyć się możesz zacności, a gdybyś
Z ludźmi podłymi chciał żyć, zdrowy zatracisz wnet sąd".
(...)
"Miasta wszak, Kirnie, żadnego nie niszczą mężowie szlachetni,
Lecz gdy rozpoczną, gdzież źli przemoc stosować i gwałt,
Naród przerzedzać brutalnie i słuszność przyznawać złoczyńcom
Tylko dlatego, by zysk wszelki zagarnąć i rząd,
Wierz mi, że miasto takowe niedługo zostanie bezczynne,
Choćby na razie tam był spokój zupełny i ład,
Skoro na zyski rozpoczną namiętnie polować źli ludzie,
Wcale nie licząc się z tym, że ograbią swój lud.
Z takich poczynań rozruchy się rodzą i wojny domowe
Oraz tyrani, a tych rzeczy nie zniesie nasz gród.
(...)
Którzy nie znali wpierw praw, ani jak rządzi się gród,
Lecz koźlęcymi skórami na biodrach odziani chodzili!
Jako jelenie od bram miasta daleko, wśród pól,
Teraz uchodzą za zacnych, a którzy zacnymi wpierw byli,
Teraz są podli. I któż, widząc to, zniesie ten stan?
(...)
człowiek natomiast szlachetny nie waha się pojąć za żonę
Córkę podłego, gdy z nią może majątek wnieść w dom.
Również niewiasta nie wzdraga się wyjść za człowieka podłego,
Lecz bogatego, bo jej milsze pieniądze niż ród.
Pieniądz nad wszystko jest w cenie: z podłymi szlachetni się żenią,
Podli z zacnymi i tak niknie różnica wśród klas".
Przytoczony przeze mnie fragment - swoją drogą przydają się studia na filologii klasycznej - dobitnie świadczy o mentalności Greków. Przy niektórych wersach mam wrażenie, że od tamtego czasu niektóre aspekty życia ludzi w ogóle się nie zmieniły.

Elegie te podobne są do Mądrości Syracha
"rozdział 9
1 Nie podejrzewaj swej żony,
byś nie nauczył jej złego postępowania przeciw sobie.
2 Nie zaprzedawaj kobiecie swej duszy,
by się nie wyniosła nad twoją władzę.
3 Nie wychodź na spotkanie kobiety rozpustnej,
byś nie wpadł w jej sidła.
4 Nie wchodź w zażyłość ze śpiewaczką,
by jej zamiary cię nie usidliły.
5 Nie wpatruj się w dziewicę,
abyś przypadkiem nie wpadł w sidła kar z jej powodu.
6 Nie oddawaj się nierządnicom,
abyś nie stracił swego dziedzictwa.
7 Nie rozglądaj się po ulicach miasta
ani nie wałęsaj się po jego pustych zaułkach.
8 Odwróć oko od pięknej kobiety,
a nie przyglądaj się obcej piękności:
przez piękność kobiety wielu zeszło na złe drogi,
przez nią bowiem miłość namiętna rozpala się jak ogień.
9 Z kobietą zamężną nigdy razem nie siadaj
ani nie ucztuj z nią przy winie,
aby przypadkiem twa dusza nie skłoniła się ku niej,
byś przez swą namiętność nie potknął się aż do zagłady.
10 Nie porzucaj starego przyjaciela;
nowego nie można postawić wyżej niego.
Wino nowe, przyjaciel nowy -
jeśli się zestarzeje - z przyjemnością wypijesz.
11 Nie zazdrość chwały grzesznikowi,
nie wiesz bowiem, jaka będzie jego zguba.
12 Nie miej upodobania w tym, co się podoba bezbożnym,
pamiętaj, że nie będą usprawiedliwieni - aż do Otchłani.
13 Daleko bądź od człowieka, co ma władzę zabijania,
a nie doznasz obawy śmierci,
a jeśli się doń zbliżysz, nie popełniaj zdrożności,
by nie odebrał ci życia.
Pamiętaj, że chodzisz wśród sideł
i na krawędzi murów miasta się przechadzasz.
14 Według możności staraj się zyskiwać życzliwość bliźnich,
a naradzaj się z mądrymi!
15 Wiedź rozmowę z rozumnymi,
a każda przemowa twoja niech będzie o Prawie Najwyższego.
16 Mężowie sprawiedliwi niech będą twoimi współbiesiadnikami,
a w bojaźni Pańskiej niech będzie twoja radość!
17 Ręka rzemieślników czyni dzieło godne pochwały,
a rządca ludu okaże mądrość przez swoją mowę.
18 Będą się bali w mieście człowieka, co umie władać językiem,
a porywczy w mowie ściągnie na siebie nienawiść."
Rysiek "mam wrażenie, że od tamtego czasu niektóre aspekty życia ludzi w ogóle się nie zmieniły."
Otóż "Jeśli jest coś, o czym by się rzekło:
"Patrz, to coś nowego" -
to już to było w czasach,
które były przed nami." powiada Kohelet (1,10) co cytują zwykle jako "Nihil novi sub sole" (nic nowego pod Słońcem).
Określenie "mentalność Greków" wygląda zbyt ogólnikowo. Różni byli Grecy jak Herodot i Platon chociażby. Pierwszy był Ateńczykiem z wyboru, drugi z pochodzenia. Herodot traktował tyranię jako zło najgorsze, Platon miał do niej podejście dwuznaczne, była złem ale koniecznym do budowy "idealnego ustroju" podobnego do tego jaki panował w Egipcie czy w Sparcie. Dla Antystenesa wszyscy ludzie są braćmi, dla Platona czy Arystotelesa Grecy byli nadludźmi, a i wśród Greków niektórzy byli równiejsi od innych. I tak dalej.