Artykuł dobry, choć nie rewelacyjny. Jednak pochwała dla autora za artykuł obszerny i dość szczegółowy. Już za samą znajomość poczatków cywilizacji egipskiej wielki ukłon.
Nie poczytaj więc tego za komentarz negatywny, tylko za "konstruktywna pochwałę". ;)

Odwykłam od czytania obszernych opracowań. O początkach cywilizacji egipskiej wiedzę posiadam przeciętną, więc tekst bardzo pomógł. Wszystko, co zdarzyło się przed okresem Starego Państwa to dla mnie względna nowość. Dzięki za wyczerpujące potraktowanie tematu.

Dotychczas mało wiedziałem na temat powstania cywilizacji starożytnego Egiptu, bo mało interesowało. Ale po przeczytaniu tego artykułu widzę, żestarożytny Egipt jest fajny.

/Od około 4500 lat p.n.e. rozwijał się tu szereg kultur neolitycznych, zarówno w Dolnym (Fajum A, Merimde) jak i w Górnym Egipcie (Omari, Tasa-Badari)./

Raczej od około 5200 p.n.e., ponadto odkąd Omari zalicza się do Górnego Egiptu?

/Kultura Nagada I (Amra) rozwijała się w okresie 3800-3500 p.n.e. na obszarze Górnego Egiptu. Jej ludność wywodziła się z kultury Tasa-Badari. /

No nie zupełnie. Raczej ludność Badari zasymilowała się z Nagadą. Przez pewien czas obie kultury żyły obok siebie. Trudno powiedzieć o prostym następstwie.

/Powstawały w tym czasie (Nagada II) rozległe cmentarzyska złożone ze zróżnicowanych grobów (występują zarówno ubogie jamy ziemne, jak i grobowce z ceglanymi komorami i malowidłami). /

Z tymi malowidłami (chodzi o liczbę mnogą) bym nie przesadzał. rozumiem, ze chodzi o grób nr 100 z Hierakonpolis. Należy nadmienić, że istnieją hipotezy wg. których nie był to grób, choć te hipotezy są mało prawdopodobne.

/Intensyfikują się kontakty z Sumerem (prawdopodobnie poprzez Byblos gdzie przybywali zarówno Egipcjanie jak i Sumerowie w poszukiwaniu drewna cedrowego) i Nubią. /

Piszesz tu w kontekście Nagada II, natomiast kontakty są jak najbardziej poświadczone ale w kulturze dolnoegipskiej (np. ćwiek z Buto). Importy ze wschodu w Nagadzie pojawiają się raczej w schyłkowej fazie Nagada II.

/Egiptu budynki o charakterze świątynnym znane z Hierakonpolis, Heliopolis, Dendera. /

Dendera??? Może raczej Elefantyna.

/Zaświadczony jej w tym okresie wczesny kult wielu egipskich bogów (Horusa, Hathor, Sobka, Mina, Re, Atuma). Na malowidłach ceramicznych i grobowych przedstawiane były charakterystyczne łodzie-kaplice służące odprawianiu obrzędów. /

W tym okresie trudno jeszcze mówić jednoznacznie o panteonie bóstw egipskich, choć prawdopodobieństwo ich istnienia jest bardzo duże. Natomiast łodzie to łodzie, a kaplice to kaplice. Jeszcze co innego to kioski na łodziach.

/Przypuszcza się nawet, że wcześni królowie po 30 latach panowania (lub gdy nie byli zdaniem kapłanów zdolni do sprawowania władzy) byli rytualnie zabijani. Prawdopodobnie jeden z takich władców był na tyle silną i posiadającą autorytet jednostka, iż przerwał praktykowanie tego zwyczaju utrzymując się u władzy aż do naturalnej śmierci. Pozostałością tych praktyk było w starożytnym Egipcie święto Sed, /

Tego typu tezy zaczerpnięte ze „Złotej Gałęzi” Frazera czy z Petriego, są dosyć nie pewne. Nie żebym się z taką tezą nie zgadzał, jednak na ten temat można spokojnie napisać oddzielny artykuł.

/Zmniejszyło się użycie krzemienia do wyrobu narzędzi, wprowadzono szybkoobrotowe koło garncarskie./

Koło garncarskie wprowadzono dopiero w okresie Starego Państwa.

/Skorpion (nie jest tożsamy ze wspomnianym królem z grobu U-j) panował nad Górnym Egiptem i jak wynika z przedstawień na zachowanej głowicy jego maczugi, dbał o należytą irygację otwierając kanały nawadniające. /

Interpretacji dekoracji z głowicy maczugi Skorpiona jest wiele. Często wymienia się konsekrację świątyni, element heb sed lub innych ceremonii.

/Zjednoczenia Egiptu dokonał zbrojnie sam Narmer lub też dokonano tego krotko przed jego wstąpieniem na tron. /

Być może przed Narmerem panowało nawet 10 władców nad zjednoczonym krajem. Identyfikacja Narmera z Menesem tez nie jest jednoznaczna.

/Ostatni z nich, Horus Set Sehemib-Peribsen (2730-2754 p.n.e.) włączył do swej tytulatury imię boga Delty, Seta- przeciwnika Horusa. /

Set wiązany jest z Górnym Egiptem a nie Dolnym.

Około 10,5 tysiąca lat temu monsunowe wiatry zaczęły nagle nieść wilgotne powietrze nad piaski, które pokrywały dzisiejszą wschodnią Saharę. Pojawiła się soczysta trawa, jeziora, akacjowe zagajniki, a nawet bagna. Pustynia stała się sawanną.
Skuszeni takimi warunkami prehistoryczni nomadzi napłynęli na te ziemie i przez dwa tysiące lat żyli spokojnie wędrując ze stadami. Jednak złośliwa natura około 7,3 tysięcy lat temu zrobiła im psikusa i monsuny zaczęły zanikać.
Około 5,5-6 tysięcy lat temu egipska Sahara stała się tak sucha, że nikt nie mógł na niej przeżyć. Bez deszczu, rzek i okresowych strumieni roślinność stała się rzadka i ludzie musieli opuścić pustynię, by nie umrzeć.Niemieccy naukowcy zebrali liczne dane geologiczne i zbadali 500 reliktów po żyjących tam niegdyś nomadach. Wyniki tej gigantycznej pracy opublikowali w magazynie Science.
Część ludzi uciekała przed suszą tam, skąd przybyli ich przodkowie, czyli na południe. Niektórzy jednak zdecydowali się spróbować życia nad Nilem, który dotąd nie przyciągał zbytnio nomadów. Wiedza i kultura przybyszów z pustyni (np. kult byka) stały się zaczątkiem egipskiej cywilizacji. A wiedzę mieli dość pokaźną. W Nabta Playa (dzisiejszy południowo-zachodni Egipt) znajduje się kamienny krąg sprzed 7 tysięcy lat, który służył pasterzom jako kalendarz. Zdaniem naukowców mieszkańcy wschodniej Sahary pierwsi w Afryce zaczęli wytwarzać ceramikę i umiejętność tą przynieśli nad Nil. Dzięki temu wynalazkowi ludzie mogli przechowywać żywność. - To był naprawdę bardzo duży krok w ludzkiej ewolucji i miał on miejsce na pustyni. Badania niemieckich naukowców pozwalają zrozumieć nagłe pojawienie się nad Nilem osadnictwa zaawansowanej społeczności około 5-6 tysięcy lat temu.Mieszkający nad Nilem ludzie zajęli się rolnictwem. By było ono efektywne trzeba było za pomocą wałów okiełznać notorycznie wylewającą rzekę. Takie prace wymagają jednak zorganizowanej pracy dużych grup ludności. Pojawili się więc zarządcy, którzy z czasem zagarniali coraz więcej władzy i nad Nilem zaczęły powstawać państewka. Około 3000 r. p.n.e. niejaki Narmer, który opanował cały Górny Egipt, wkroczył do Delty Nilu (Dolnego Egiptu) i podbił żyjących tam ludzi. Cały Egipt znalazł się w ręku jednego króla.

Fajnie opisane
Sporo ciekawych (i nowych dla mnie) informacji
Tekst godny polecenia

tak to bardzio interesujący artykuł tylko mam jedno jedyne pytanko kto to był Narmer? był to faraon?

Narmer był pierwszym faraonem, czasami utożsamia się go z Menesem. Znany z zabytku "Paleta Narmera".Miał on połączyć Dolny i Górny Egipt, został pierwszym faraonem zjednoczonego państwa egipskiego,a stolicą zostało Memfis.

Spotkałem się z hipotezą, która mowi o tym, ze plany piramid w Gizie powstały 10500 lat p.n.e.(jesli czas mi na to pozwoli napiszę o tym artykuł). i co Wy na to?

Dość szczegółowy artykuł, ciekawie napisany. Zawiera wiele przydatnych informacji. Bardzo rzadko można spotkać taki artykuł o Egipcie, a już zwłaszcza o jego początkach. Pracę czyta się z przyjemnością . Bardzo mi się spodobała. :)

takie małe pytanko-przy tym wizerunku powinien być napis Naremera czy Narmera? bo w Dziejach starożynego Egiptu znalazłam tą drugą formę i teraz już nie wiem, która prawdziwa jest...

genijalny tekst ale Nil nie jest najdłuższą rzeką, jest nią Amazonka

Jeżeli chodzi o święto Sed to był to jubileusz władania faraona,odbywający się po 30 latach rządów (następnie co 3 lata), podczas którego miał miejsce rytualny bieg władcy, sprawdzający jego siłę fizyczną.

Rzeczowo ale szaro.A przecież sztuka Egiptu jest kolorowa!!!
Brakuje mi ilustracji.Do ściągi i na korepetycje -
to ok.

Małe sprostowanie - koło garncarskie wynaleziono już w kulturze Gerzeńskiej, a nie dopiero w Starym Państwie (J.Zabłocka "Historia Bliskiego Wschodu").

Pojawiają się także na ceramice łodzie z symbolem boga (K.M. Ciałowicz), na których "przewożono bóstwo" i możliwe też, że odprawiano tam rytuały.

Dzięki Ci wielkie. nie wiem czy wiesz jak to jest siedzieć po nocy na kilka dni przed egzaminem z historii sztuki starożytnej, będąc obłożonym z każdej ze stron masą notatek, które albo dotykają problemu dogłębnie nudno albo denerwująco powierzchownie i nagle znaleźć artykuły tak rozluźniające, zwięzłe, ciekawe nawet, że chce się siedzieć i czytać dalej.. to uporządkowanie historii jakiego szukałam.

Garnki w storożytnym egipcie były z gliny, metalu, czy kamienia ?

Niezłe. Dość pouczające.

Z gliny, co nie znaczy że nie istniały garnki z innych surowców.

Według Manetona (kapłan egipski z III w.p.n.e.) pierwszym faraonem był Menes lub Narmer. Owy faraon rządził Górnym Egiptem. Podbił on Dolny Egipt i zjednoczył dwa królestwa tworząc jedno. Jedyny dokument potwierdzający ten fakt to rzeźbiony kamień nazwany paletą Narmera (bądź Menesa). Paleta świadczy o tym, że ów faraon mógł być założycielem pierwszej dynastii.

Dużo się dowiedziałam. Sporo nowych rzeczy, jak dla mnie. Ocena: 5.

Bardzo dobry artukuł, ale na jego samym poczatu jest napisane, że cywilizacja starożytnego Egiptu powstała równolegle do mezopotamskiej, a ja kojarze, że mezopotamia jest starsza od Egiptu( mogę się oczywiście mylić)